Sinh Học Lành Xương: Tu Chỉnh Xương

Sự sinh xương mới do các tạo cốt bào (osteoblast) thực hiện, các tế bào này tổng hợp ra các thành phần của chất nền và gây lắng đọng muối calci lên đó, tạo thành chất căn bản xương. Quá trình sinh xương mới được thực hiện dọc theo các đường hầm do hủy cốt bào (osteoclast) tạo thành khi hủy xương, hoặc các khoảng trống của tủy xương và kênh Havers sẵn có trong xương ghép. 
Sự tu chỉnh xương (bone remodeling) gồm 2 quá trình sinh xương và hủy xương diễn ra đồng thời, đối lập và liên tục, cùng với tác dụng của lực cơ học, dần dần giúp xương phục hồi hình dạng ban đầu sau gãy xương, vi gãy xương.

Thay thế bò trườn: giai đoạn 1
Giai đoạn 1: Trên bề mặt xương gãy, xuất hiện các tạo cốt bào (osteoblast) và tế bào đơn nhân (monocyte).
Tạo cốt bào tiết ra chất RANKL, kích thích các tế bào đơn nhân hợp thành 1 tế bào đa nhân là hủy cốt bào (osteoclast), RANKL kích hoạt hủy cốt bào để bắt đầu quá trình tiêu xương.
Thay thế bò trườn: giai đoạn 2
Giai đoạn 2: Các hủy cốt bào tiết ra enzyme Collagenase, hủy collagen trong chất nền ngoại bào hữu cơ (organic ECM), tạo nên các hố / ổ trong xương, gọi là lacunae.
Thay thế bò trườn: giai đoạn 2B
Giai đoạn 2B: Hủy cốt bào cũng đồng thời tạo ra acid HCL, kết quả là phóng thích ion Calci và Phosphate vào mạch máu.
Thay thế bò trườn: giai đoạn 3
Giai đoạn 3: Hủy cốt bào khi tiếp xúc với các tế bào xương (osteocyte) lân cận, diễn ra sự thực bào.
Để kiểm soát sự tiêu xương, các tạo cốt bào sau đó tiết ra osteoprotegerin, gắn lên RANKL, gây bất hoạt hủy cốt bào. Cuối cùng, các hủy cốt bào sau khi đã hoàn thành sứ mệnh, “tự tử” qua quá trình chết theo chương trình (apoptosis).
Thay thế bò trườn: giai đoạn 4
Giai đoạn 4: Bắt đầu quá trình tạo xương. Tạo cốt bào tiết ra osteoid seam chứa collagen, đồng thời có hiện tượng lắng đọng calci và phosphate vào, lấp đầy hố lacunae. Các tế bào tạo cốt bào khi đó mắc kẹt trong môi trường chất nền mới này, trở thành tế bào xương – cốt bào (osteocyte).

Tham khảo

Slide được lấy từ nguồn Youtube của tác giả Osmosis

Bạn có thể xem thêm video sau để hiểu rõ hơn về quá trình trên.

Luân Trần

Bác sĩ khoa Chi trên - Bệnh viện Quân Y 175.

Leave a Reply

Your email address will not be published.

Dark mode powered by Night Eye